Materiałem siewnym są nasiona roślin uprawnych przeznaczone do siewu. Mogą one pochodzić od wyspecjalizowanych firm (central nasiennych) przygotowujących go w sposób profesjonalny lub zostać przygotowane we własnym gospodarstwie. W przypadku niektórych gatunków roślin uprawnych niezbędne jest coroczne korzystanie z materiału siewnego pochodzącego od hodowcy — dotyczy to między innymi kukurydzy.
Odmiany mieszańcowe
W gatunkach uprawnych odmiany mieszańcowe stanowią 100% zasiewów kukurydzy oraz blisko 90-95% rzepaku ozimego, ten typ odmian dominuje również w słoneczniku. Odmiany mieszańcowe można spotkać również w przypadku jęczmienia ozimego i żyta ozimego oraz pszenicy ozimej, jednak nie są tak popularne, jak wcześniej wymienionych gatunków.
Odmiany mieszańcowe powstają w wyniku zjawiska heterozji- krzyżowane są komponenty rodzicielskie o cechach gorszych niż odmiana docelowa, ale w efekcie "przekrzyżowania" powstaje odmiana o wyróżniających się właściwościach.
Odmiany mieszańcowe muszą pochodzić od hodowcy, ponieważ tylko on zna szczegóły związane z dobrem linii rodzicielskich. Wysiew materiału siewnego zebranego z plonu mieszańców F1 skutkuje rozszczepieniem cech, a wyrosłe rośliny nie mają cech użytkowych wskazanych w profilu odmiany.
Odmiany populacyjne
Odmiany populacyjne zdecydowanie dominują w zbożach ozimych i jarych. Powstają na drodze rozmnożenia materiału bazowego, z którego powstaje materiał siewny w stopniu kwalifikacji C1. Jeżeli nasiona do siewu zostały przygotowane z materiału siewnego w stopniu kwalifikacji C1, wówczas do sprzedaży trafiają odmiany oznaczane C2.
Odmiany tego typu zasadniczo nie wymagają corocznej wymiany materiału siewnego, jednak wraz z kolejnymi rozmnożeniami, oddalającymi od materiału bazowego, zmniejsza się czystość odmianowa. W efekcie czego wysiewane nasiona niosą coraz mniej cech charakterystyczny dla odmiany.
Od jakości materiału siewnego zależy plon
W przypadku odmian mieszańcowych konieczność wysiewu nasion pochodzących od hodowcy nie podlega dyskusji. Z kolei w materiale siewnym odmian populacyjnych, jest wiele korzyści z wysiewu nasion w stopniu kwalifikacji C1, między innymi:
- wysoka czystość odmianowa — rośliny rosnące na polu mają profil zgodny z deklarowanym przez hodowcę,
- potwierdzona zdolność kiełkowania i czystość gatunkowa oraz odmianowa,
- nasiona gotowe do siewu — brak konieczności zwiększenia nakładu pracy własnej i surowca z własnej produkcji.
