Polską Nagrodę Innowacyjności 2020/2021 otrzymała spółka InnoBaltica za projekt systemu FALA i doprowadzenie do rozpoczęcia jego realizacji na terenie województwa pomorskiego.
Laureat Grand Prix w dziedzinie innowacji został ogłoszony a nagroda wręczona podczas Polskiego Kongresu Przedsiębiorczości, który w dniach 5-7 października odbywa się w Krakowie. Kapituła konkursu doceniła innowacyjność założeń systemu, którego wdrażanie rozpoczęło się na terenie województwa pomorskiego.
Podczas kongresu na ręce Marcina Stefańskiego, prezesa spółki InnoBaltica, nagrodę wręczył Witold Kozłowski, marszałek województwa małopolskiego.
Przypomnijmy: system FALA (nazwa techniczna to Platforma Zintegrowanych Usług Mobilności) zakłada wprowadzenie na terenie całego województwa pomorskiego ujednoliconego systemu płatności za przejazdy środkami komunikacji zbiorowej, a także przejrzystego systemu informacji pasażerskiej.
Spółka mimo trwającej w kraju pandemii oraz przedłużającego się postępowania w Krajowej Izbie Odwoławczej doprowadziła do podpisania w czerwcu br. umowy z głównym wykonawcą systemu FALA – z konsorcjum firmy Asseco Data Systems i AEP Ticketing Solutions z Włoch. Prace nad wdrożeniem systemu idą pełną parą, a spółka niezależnie od kontraktu z Asseco prowadzi równoległe działania uzupełniające, zmierzające do pozyskania danych do systemu, organizuje warunki umożliwiające montaż walidatorów na przystankach kolejowych, a także pracuje nad budową systemów wspierających obsługę pasażera.
Na realizację projektu pod nazwą „Zwiększenie dostępności regionalnego transportu kolejowego w województwie pomorskim poprzez jego integrację z transportem lokalnym (…)” InnoBaltica uzyskała dofinansowanie w kwocie 90 mln zł z Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko. Dofinansowanie ma pokryć koszt nie tylko systemu informatycznego, ale także 850 urządzeń walidujących na przystankach kolejowych, 5300 urządzeń w pojazdach komunikacji miejskiej (autobusach, trolejbusach i tramwajach), wydania 300 tys. specjalnych kart, zorganizowania 30 punktów obsługi klienta oraz przeprowadzenia kampanii edukacyjno-informacyjnej w całym województwie.
Wsparcie techniczne zapewnia spółce dotacja z instrumentu finansowego ELENA (European Local ENergy Assistance). Z tych środków opłacane są studia wykonalności i badania rynku, przygotowania biznesplanów, procedur przetargowych, przeprowadzanie audytów. InnoBaltica uzyskała na wsparcie techniczne z ELENY ponad 10 mln zł i była jednym z pierwszych podmiotów w Polsce, który uzyskał dotację z tego instrumentu finansowego.
Przygotowanie projektu FALA poprzedzone było międzynarodowymi badaniami przeprowadzonymi we współpracy z siedmioma partnerami basenu Morza Bałtyckiego w ramach wspólnego projektu Interconnect. Spółka InnoBaltica uzyskała na realizację zadań związanych z regionem Pomorza blisko 7 mln zł wsparcia z programu Interreg Południowy Bałtyk.
O kongresie
VIII Polski Kongres Przedsiębiorczości to największe mobilne wydarzenie gospodarcze w Polsce, będące okazją do spotkań osób decyzyjnych ze świata nauki, biznesu, samorządu, parlamentarzystów oraz reprezentantów administracji rządowej. Kongres to platforma wymiany eksperckiej wiedzy i ogromnego doświadczenia polskich przedsiębiorców, naukowców oraz polityków.
W programie tegorocznego kongresu przewidziano dwadzieścia paneli dyskusyjnych. Przedmiotem rozmów będą zagadnienia dotyczące komercjalizacji wyników badań naukowych, siły polskiej nauki, zielonych technologii, ale również innowacyjnych rozwiązań w kluczowych sektorach gospodarki.
Wśród tych innowacyjnych rozwiązań znalazło się także miejsce dla prezentacji systemu FALA.
Prezes spółki, Marcin Stefański, wziął udział w panelu dyskusyjnym pn. Zrównoważone miasto – zrównoważony rozwój.
Ponadto przez dwa dni kongresu działać będzie w strefie wystawienniczej stoisko spółki, prezentujące założenia systemu FALA. Najważniejsze wydarzenia kongresu są relacjonowane w mediach społecznościowych InnoBaltiki – https://www.facebook.com/innobaltica oraz https://www.instagram.com/systemfala/
Więcej o systemie FALA
System FALA to przedsięwzięcie, jakiego w Polsce jeszcze nie było. Jedna platforma elektroniczna połączy sieć kolejową i komunikację miejską w całym województwie pomorskim. Płacenie za przejazdy zostanie oparte na aplikacji i specjalnej karcie transportowej oraz sieci walidatorów – czyli specjalnych czytników. Jak duże jest to przedsięwzięcie, niech pokażą liczby.
W ramach systemu FALA przygotowana zostanie platforma, w której tworzone będą konta pasażerów. Zakłada się, że docelowo będzie to ok. 2,5 mln kont. System zawierać będzie także informacje o cenach biletów, rozkładach jazdy, trasach przejazdów autobusów, tramwajów, trolejbusów i pociągów – tak, aby zapewnić obsługę rozliczenia ogromnej liczby usług transportowych w każdej chwili działania transportu publicznego.
Przykładowo: zakłada się, że w każdej godzinie szczytu, system FALA rozliczy blisko 500 tys. przejazdów w regionie.
Aplikacja pozwoli automatycznie „podsumować” pasażera za przejazdy dzięki sieci walidatorów (czytników), które rozmieszczone będą w autobusach, tramwajach, trolejbusach oraz na stacjach i przystankach kolejowych. Pasażer, wsiadając do pojazdu, zobowiązany będzie do odbijania się na tych urządzeniach swoją kartą transportową lub smartfonem albo do checkowania się w aplikacji. Używając swojej karty płatniczej będzie mógł podróżować zarówno jeśli będzie zarejestrowanym użytkownikiem systemu, jak i bez zakładania konta.
Ideą, która przyświeca projektantom FALI było hasło „wsiadam i jadę” – nie muszę znać cen biletów, a i tak poniosę najniższe z możliwych koszty. System uwzględni moje ulgi, dobierze najkorzystniejszą cenę biletów i jeśli będzie taka możliwość, połączy bilety w taki sposób, aby dać jak najniższą sumę.
Obecnie pasażerowie na Pomorzu mają do wyboru w sumie blisko 100 różnych biletów (biorąc pod uwagę różne rozwiązania taryfowe). Są bilety godzinne, jednoprzejazdowe, 24-godzinne, 72-godzinne, nocne, weekendowe, na linie pospieszne, na określoną liczbę przystanków, na określony odcinek trasy, imienne i na okaziciela, jednostrefowe i na kilka stref… I do tego kilkadziesiąt różnych uprawnień do ulg, które również nie są takie same u różnych organizatorów i emitentów biletów.
Podróżując z FALĄ, zarówno mieszkaniec Pomorza, jak i turysta, będzie mógł w trasie liczyć na podpowiedzi o dostępnych lepszych połączeniach, co zwiększy gwarancję dotarcia na miejsce w zakładanym czasie. Co bardzo istotne – nowy system będzie działał nie tylko na terenie Trójmiasta czy metropolii. Obejmie on także komunikację w mniejszych miastach Pomorza – również na obrzeżach województwa. A trzeba pamiętać, że mniejsze ośrodki nie mają finansowych możliwości, aby samodzielnie wdrażać tak innowacyjne projekty. Ich systemy komunikacyjne zazwyczaj nie są także obejmowane przez twórców komercyjnych aplikacji.
Na terenie województwa pomorskiego znajduje się w sumie ok. 10 tys. przystanków autobusowych, tramwajowych i trolejbusowych, ponad 200 stacji i przystanków kolejowych, a przedsiębiorstwa i zakłady komunikacji miejskiej przewożą każdego roku ponad 300 mln pasażerów.
Nie tylko dla pasażerów
Należy również pamiętać, że chociaż system FALA przygotowywany jest przede wszystkim z myślą o pasażerach i ich komforcie podróżowania, zawiera on również szereg funkcjonalności dla przewoźników i organizatorów transportu publicznego.
Raporty on-line – np. o przepełnieniu danego autobusu, trolejbusu, tramwaju czy składu kolejowego, dostarczane w czasie rzeczywistym pozwolą na błyskawiczne reagowanie i np. podstawianie dodatkowych pojazdów tam, gdzie będzie taka konieczność. Jest to szczególnie ważne w sytuacjach zagrożenia epidemiologicznego, z którymi mamy do czynienia aktualnie. Z kolei raporty o pustych przejazdach pozwolą przewoźnikom dostosować wielkość autobusu czy składu do rzeczywistych potrzeb. Być może na niektórych trasach nie będzie konieczności kursowania dużych autobusów i będzie je można stopniowo zastępować ekonomicznymi tzw. busikami.
System pozwoli też obniżyć koszt dystrybucji biletów oraz odciąży częściowo kierowców i motorniczych od konieczności ich sprzedawania.
Bardzo istotne z punktu widzenia rozliczeń pomiędzy gminami będzie też jednoznaczne i przejrzyste analizowanie wpływów z opłat komunikacyjnych za usługi. Pojawi się również możliwość łatwego wprowadzenia wspólnych cen biletów i promocji dla kilku organizatorów, a nawet dla całego województwa – w oparciu o rzeczywiste dane przewozowe i rozliczeniowe. Możliwość generowania wielu szczegółowych raportów stanowić będzie ogromne wsparcie organizatorów w planowaniu i ulepszaniu transportu publicznego.
Kiedy system zacznie działać
Na koniec kilka słów o terminach. Wg harmonogramu projektu pierwszy etap systemu FALA, czyli funkcjonalność aplikacyjna pod nazwą Podróż mobilna będzie gotowa w połowie 2022 roku i wtedy też rozpocznie się montaż urządzeń końcowych (kasowników) w pojazdach komunikacji miejskiej i na przystankach kolejowych. Funkcjonalność Podróż z kartą wdrożona zostanie w połowie 2023 roku.
Począwszy od czerwca 2022 roku otwierane będą punkty obsługi klienta w największych miastach Pomorza, gdzie osoby potrzebujące pomocy przy zakładaniu i obsłudze elektronicznych kont pasażerskich uzyskają fachowe wsparcie.
Terminem kończącym wdrożenie projektu realizowanego przy wsparciu ze środków Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko będzie lipiec 2023 roku.
O spółce InnoBaltica
InnoBaltica Sp. z o.o. z siedzibą w Gdańsku to firma, której misją jest wdrażanie w życie innowacyjnych rozwiązań informatycznych i komunikacyjnych mających bezpośredni wpływ na jakość życia ludzi. Wspólnikami spółki są następujące samorządy:
- Województwo Pomorskie,
- Gmina Miasta Gdańska,
- Gmina Miasta Gdyni,
- Miasto Słupsk,
- Gdański Uniwersytet Medyczny,
- Politechnika Gdańska,
- Uniwersytet Gdański,
- Gmina Miasto Lębork,
- Gmina Miasta Puck,
- Gmina Miejska Tczew,
- Gmina Miejska Chojnice.
(InnoBaltica)
